Hakemlik kuralları
Hakem, Hakem Öğrencileri Ve Stewardlar İçin Genel Kurallar
Düzeltme tarihi 01.04.2017
İÇİNDEKİLER
Stewardlar için
hakem sınavına giriş hakkı kazanma şartları................................................... 3
Hakemlerin ek kalifikasyonları….…………………………………………………….......12
Stewardlar İçin Hakem Sınavına Giriş Hakkı Kazanma Şartları
Stewardlar İçin Hakem Sınavına Giriş Hakkı Kazanma Şartları
1. Hakem unvanının adayı yurt içinde veya yurt dışında ulusal veya uluslararası yarışmalarında en az iki sene boyunca minimum 10 defa steward olarak çalışmalı. Tetanos aşısı yaptırmış olmalı ve aşının etkinlik süresi geçmemiş olmalı.
Stewardın çalışması hakeme sunduğu ırkların bilgileri ve bu işe uygun olup olmadığı konusunda yorumları içeren sertifikalar ile doğrulanmış olmalı. Sertifika stewardın bağlı olduğu hakem tarafından imzalanmış olmalı. Steward sadece numara vermede çalıştığı zaman sertifika verilmemekte.
2. Hakem öğrencisi steward olarak çalıştığında aşağıdaki kurallara uymak zorunda:
Önlük veya üniforma giymeli ve masa, kafes ve kendi önlük ve ellerin dezenfeksiyonuna özen göstermeli.
Kediyi kafesten doğru çıkartmayı bilmeli.
Ekspertiz sonuna kadar gitmemeli ve Best in Show’da bulunmalı.
Stewardın taşıdığı kedi veya aynı cins kedi hakkında yorum yapması yasak.
Hakemin ricası üzerinde veya çeviri gerektiği durumların dışında ekspertiz sonucunu kedi sahiplerine söylememeli.
Baş stewarda olmayan kediler hakkında rapor vermeli.
Steward hiçbir zaman ekspere kendi kedisini sunamaz. Bu durumlarda organizatör aracılığıyla yedek steward görevlendirilir.
3. Steward olarak çalışmaya başladığında 16 yaşı doldurmuş olmalı.
Hakem Öğrencisi Olma Şartları
1. Yetiştiricilik deneyimi
Aday, hakem öğrencisi olarak çalışmaya başlamadan önce en az 2 senelik yetiştiricilik deneyimine sahip olmalı.
2. Dil bilgisi
Uluslararası hakemlik, seminer ve konferansların resmi dili İngilizcedir.
Ulusal hakem unvan adayı sadece anadilini bilmek zorunda.
Uluslararası hakem unvan adayı anadilinden hariç en az bir resmi dili bilmek zorunda, resmi dilin dilbilgisi ve yazım kurallarına hâkim olmalı.
3. CBA üyeliği
Hakem öğrencisi, öğrencilik çalışmalarına başlamadan önce en az 2 sene aralıksız CBA üyesi veya CBA ile sözleşmeli bir kulübe üye olmalı.
4. Hakem öğrencisi olma başvurusu
Aday, hakemlik eğitimine başlamadan önce üye olduğu kulübe başvuru yapmalı. Başvuruya steward sertifikaları, yetiştiricilik deneyimi ve CBA üyeliği kanıtlayan belgeler eklenmeli.
Hakem kalifikasyonu sınırlandıran tüy kategorisi belirtilmiş olmalı. Eğitimler tüy kategorisine göre ayrı bloklar halinde geçmekte ve aday aşağıdaki kategoriler arasından seçim yapmak zorunda:
Üzün tüylü (longhair)
Yarı uzun tüylü (semi-longhair)
Kısa tüylü (shorthair)+Tüysüz (hairless)
Siyam/oryantal kısa tüylü (siamese/oriental shorthair)
Aynı zamanda iki eğitim bloğa katılmak mümkün, ancak eğitim blokların kombinasyonları uzun tüylü + yarı uzun tüylü ve kısa tüylü + siyam/oryantal kısa tüylü+ Tüysüz (hairless) şeklindedir.
Başvuru sonucu başvuru tarihinden en fazla 4 hafta içeresinde kulüp tarafından adaya bildirilmektedir. Başvuru kabul edilmemesinin ciddi nedenleri olmalı. Bu durumda adaya eğitime katılmak için yeniden başvuru yapma hakkı tanınmalı.
5. Ön sınav
Aday ön sınava giriş hakkını başvurunun kabul edilmesi ile otomatik olarak kazanmaktadır.
Ön sınav, yazılı teorik bir sınavdır ve ön sınav soru kataloğundan seçilmiş 25 sorudan oluşmakta olup 10 soru genel konular ve 15 soru seçilmiş tüy kategorisine ait sorular içermektedir.
İki kategori seçmiş adaylar için ön sınav 10 genel soru ve her kategoriye ait 15 sorudan oluşmaktadır.
Ön sınav adayın üye olduğu kulübün ilgili birimi tarafından düzenlemektedir.
Ön sınavın maksimum süresi – 60 dakika (bir kategori için) ve 90 dakika (iki kategori için). Sınava katılan kişiye ayrı bir çalışma yeri sağlanmakta ve sınav süresince bu yer terk edilemez.
Aday soruların en az %75’ne doğru cevap verdiyse ön sınav başarılı sayılmakta. Sınav sonucu yazılı olarak adaya aynı gün içeresinde, CBA genişletilmiş komisyonuna en fazla 4 hafta içeresinde belirtilmektedir.
Başarıyla sonuçlanmış ön sınav adaya hakem öğrencilik eğitimine başlama hakkı kazandırmakta. Sınav başarı ile sonuçlanmadıysa aynı kategoride sınava yeniden katılma şansı sadece bir kere daha verilmektedir.
CBA genişletilmiş komisyonu tarafından hazırlanmış ve yayınlanmış ‘Ön sınav soru kataloğu’ adaya sınav hazırlığı için yeterli zaman öncesinde verilmektedir.
Aday ulusal kategoride sınava girmek istediği ve komisyonun adayın anadiline çevrilmiş soru kataloğunun bulunmadığı takdirde soru kataloğunun kendi anadiline çevrilmesini ve sınav düzenlediği kulübe ulaştırılmasını üstlenmektedir.
Hakem Öğrencilerinin Faaliyetleri
1. Hakem öğrencisi için gerekli olan sertifikalar
Aday hakem öğrencilerine verilen sertifikaları aşağıda geçen sayılarda almak zorunda:
Uzun tüylü kategorisi |
Minimum 20 sertifika sadece bu kategoride |
Yarı uzun tüylü kategorisi |
Minimum 30 sertifika sadece bu kategoride |
Kısa tüylü kategorisi |
Minimum 30 sertifika sadece bu kategoride |
Siyam/Oryantal kategorisi |
Minimum 15 sertifika sadece bu kategoride
|
Yarı uzun tüylü kategorisinde eğitimler oryantal yarı uzun tüylü kedileri (Bali, Cava ve Mandarin kedileri) daha iyi anlamak için siyam/oryantal kategorisinde en az 1 sertifikanın alınmasını, Somali, Gal (Cymric) ve Tiffany kedileri daha iyi anlamak için ise kısa tüylü kategorisinde en az 1 sertifikanın alınmasını gerektirmektedir.
Kısa tüylü kategorisinde eğitimler egzotik kedileri daha iyi anlamak için uzun tüylü kategoride en az 1 sertifikanın alınmasını gerektirmekte.
Kısa tüylü kategorisinde eğitimler egzotik ırk içeren en az 1 öğrenci sertifikasının alınmasını gerektirmekte.
Her kategorideki eğitimler adayın hakem öğrencisi olarak katıldığı yurt dışı yarışmalarından 2 sertifika gerektirmekte.
Adayın hakem öğrencisi olarak çalıştığı her gün için eksper tarafından aşağıdaki bilgileri içeren sertifika verilmekte:
· Ekspertiz sırasında hakem öğrencisinin tanıştığı tüm ırk ve renkleri
· Hakem öğrencisinin yetenek, bilgi ve davranışları hakkında bilgiler
Sertifika ancak hakemin imzası ve yarışma düzenleyen kulübün mührü ve imzası bulunduğu halde geçerli sayılmakta. Sertifika hakem öğrencisine verilmekte.
Her hakem öğrencisi Genişletilmiş Komisyon üyesi veya Kurul üyesinden en az 1 sertifika almalı. Bu sertifika ilk CBA sınavı için gerekli sertifika sayısına eklenmeli.
Hakem öğrencisi eğitim gördüğü yarışmalarda kendi kedileri sadece yarışma dışı sergileyebilmektedir. Bu kural onun evinde yaşayan tüm hayvanlar için geçerli.
Yarışmalara hakem öğrencisi olarak katılım başvurusu aday tarafından organizatör kulübüne en geç yarışmadan 4 hafta öncesinde yapılmalı.
Organizatör kulüp hakem öğrencisini sadece CBA tarafından bu kategoride lisansı verilmiş hakemlere gönderebilir. İstisnalar sadece Genişletilmiş Kurul Başkanının onayı ile kabul edilebilmektedir.
CBA kulübü üyesi olan adaylar hakem öğrencisi olarak CBA yarışmalarına ücretsiz olarak katılmakta.
2. Hakem öğrencilik seminerlerine katılım
Bir kategoride maksimum 6 sertifikanın alınması CBA ve anlaşmalı kulüpler tarafından hakem öğrencileri için düzenlenen özel eğitim seminerlerine katılarak da gerçekleştirilebilmektedir.
Bir günlük seminer 2 sertifikaya eşdeğer.İki günlük 4 sertifikaya, üç günlük ise 6 sertifikaya eşdeğerdir.
Seminerdeki konuşmacılar başka sistem ve kuruluşlardan olabilir. Konuşmacılar seminer temalarına uygun biyoloji, veterinerlik, zootekni gibi özel eğitimi almış olmalı.
İki veya üç günlük seminerler bir eksper ile online, diğer eksper ile yüz yüze yapılabilmekte. Bir günlük seminer bir konuşmacı tarafından verilebilir, fakat onun mutlaka seminerde bulunması gerekmekte.
Seminere katılma ücreti 30 Euro, ücret CBA hesabına seminer gününden en geç 1 hafta öncesinde yatırılmalı.
3. Genetik semineri
Genetik seminerine katılması zorunludur. Böyle bir seminerden en az 2 sertifika alınmış olmalı.
4. Eğitim süresi
Hakem öğrencisinin eğitim süresi ön sınavı başarıyla geçtiği günden itibaren 4 yılı geçmemeli.
Aksi takdirde aday ön sınavına bir kez daha girmeli ve onu başarıyla geçtiği günden itibaren ilk 6 ayda hakemlik sınavına girmeli. Bu süre içeresinde aday ek olarak yarışma veya seminerden 2 sertifika daha almalı.
Eğer verilen ek süre de bittiyse aday adaylar listesinden tamamen çıkarılmaktadır.
5. Hakemlik sınavı başvurusu
Aday üye olduğu kulübe başvuru yapmaktadır. Başvuru serbest formda yazılmakta. Başvuruya ek olarak hakem öğrencisi olarak yaptığı faaliyetleri gösteren ve sınavın ırk kategorileri, sınavın yapılacağı yarışmanın tarih, yer ve sınavı vereceği hakemlerin isimleri içeren belgeler eklenmeli.
Başvurunun kabulü için kulüp adayın başvurusunu başvuru yapıldığı günden itibaren 2 hafta içeresinde CBA ofisine göndermektedir.
6. Sınava giriş hakkı
Eğer adayın sunduğu belgeler herhangi bir şüphe uyandırmıyorsa ve aday sınavın yapılacağı gün itibariyle 25 yaşını doldurduysa CBA adaya sınava giriş hakkı vermeli.
Hakem ekspertizi, sınavın bir günü içerisinde sadece bir kategori için alınabilmekte. Sınava giren kişi bu yarışmada herhangi başka bir görev üstlenemez.
7. Sınav komisyonu
Sınav komisyonu 2 hakemden oluşmaktadır. Bir hakem CBA hakemi olmalı, diğeri ise ya CBA ya da başka bir sistemin hakemi olabilmekte. En az bir hakemin tüm ırk kalifikasyonu (AB) olmalı. Hekemlerin her birinin en az 3 yıllık hakemlik deneyimi bulunmalı.
Adayın seçmiş olduğu hakemlerinden biri sınavda eksper olmayı kabul etmiyorsa aday yarışmada bulunan ve yukarıda belirtilmiş özellikleri taşıyan başka bir eksperi seçebilmekte. Eğer hakemlerden hiçbiri yukarıda belirtilmiş özellikleri taşımıyorsa sınav ertelenmeli.
Hakem (eksper) unvanı sadece Genişletilmiş Kurul verebilmektedir.
8. Sınav akışı
Sınav sadece yarışmada gerçekleşmeli. En az 35 kedi yarı uzun tüylü ve kısa tüylü kategorilerinden, en az 20 kedi uzun tüylü ve siyam/oryantal kategorilerinden değerlendirilmiş olmalı ve bu kediler yarışmada kayıtlı kedilerden olmalı, yarışmaya katılan kedilerin sayısı ise en az 50 olmalı.
Sınava giren kişi herhangi bir resmi dili seçmeli ve sınav başvurusunda bu dili belirtmeli.
Adayın seçtiği dil hakemin lisansında bulunmalı.
Sınav ulusal veya uluslararası kategoriden başlanabilmekte. Ulusal kategoriden başlandığı takdirde ilerleyen zamanda hakem uluslararası kategoriye yükselebilmekte, bunun için aday genişletilmiş kurula herhangi bir dil okulundan General English B sertifikasını vermeli.
9. Teorik sınav
Teorik yazılı sınav resmi soru kataloğundan seçilmiş 40 sorudan oluşmakta, 15 soru genel konular, 25 soru ise seçilmiş kategori hakkındaki konular içermektedir. Bu 25 sorudan 15’i kısa cevaplı ve 10’u uzun cevaplı olarak seçilmektedir.
Teorik sınavın maksimum süresi 105 dakikadır. Organizasyonel zorluklar elvermediği durumlar hariç teorik sınav yarışmanın ilk günü en geç 8.30’ta başlanmalı. Sınava katılan kişiye ayrı bir çalışma yeri sağlanmakta ve sınav süresince bu yer terk edilemez.
Sınavın geçerli sayılması için adayın soruların en az %80’e doğru cevap vermesi gerekmektedir. Sınav sonucu adaya aynı gün saat 11.00’da yazılı formda belirtilmektedir.
Teorik sınav başarı ile sonuçlanmadıysa bütün sınav geçersiz sayılmakta.
CBA genişletilmiş kurulu tarafından hazırlanmış ve yayınlanmış ‘Teorik sınav soru kataloğu’ adaya yazılı isteği üzerinde sınav hazırlığı için yeterli zaman öncesinde verilmektedir.
10. Pratik sınav
Pratik sınav aşağıda belirtilmiş kedi sayısının değerlendirilmesinden oluşmaktadır:
· Uzun tüylü kategoride 20 kedi (1-5 Egzotik kısa tüylüler de dahil)
· Siyam/Oryantal kısa tüylü kategoride 20 kedi
· Yarı uzun tüylü kategoride en az 30 en çok 35 kedi
· Kısa tüylü kategoride en az 30 en çok 35 kedi.
· Tüysuz kategoride 10 kedi
Bu sayı 2 tek günlük yarışma yapıldığı zaman organizatör kulüp tarafından iki güne dağıtılabilmekte. Pratik sınav ırkın en iyilerinin seçmeleri ve Best in Show önermeleri içermektedir.
Organizasyonel zorluklar elvermediği durumlar hariç pratik sınav yarışmanın ilk günü en geç 11.00’da başlanmalı ve ilk günün (gerekirse ikinci günün) Best in Show’un başlamasından önce bitmeli.
Pratik sınav gerekli puanların %80’nin alındığı zaman geçerli sayılmaktadır. Sınav sonucu adaya sınavı yürüten hakemler tarafından yazılı olarak sınavın son günü en geç saat 16.00’da açıklanmalı ve hakemler komisyonuna 4 hafta içeresinde belirtilmelidir.
Eğer gerekli olan puan yüzdesi alınmadıysa sınavın pratik kısmı başka bir yarışmada tekrarlanabilir.
Sınav süresi boyunca adaya mümkünse iki steward verilmeli ve resmi ekspertizin bütün koşulları (masa, aydınlatma, kafesler vs.) sağlanmalıdır.
Adaya değerlendirme yapacağı kedilerin sınıfı, rengi ve cinsiyeti bildirilmeli. Bu bilgileri değiştirmek kesinlikle yasak. Bu bilgilerdeki yanlışlar sınav sonucunu etkilememektedir.
Eğer aday sınavın tüm kısımları başarı ile geçtiyse ‘İlgili kategori hakemi’ unvanı ve CBA başkanı tarafından imzalanmış CBA hakem diplomasını almaktadır.
11. Sınav ücreti
Sınav başvurusu yapıldığı zaman aday 200 Euro tek seferlik sınav ücreti ödemeli. Sınav ücreti sınav gününden en geç 1 hafta öncesinde CBA hesabına yatırılmalı.
CBA Hakemlerinin Hak Ve Yükümlülükleri
1. CBA hakemi ne organizatör kulüp ne de herhangi bir başka kişilere sertifika (unvan) vermek zorunda.
2. CBA hakemi hakem öğrencisini yarışmaya kabul etmek zorunda değil, fakat kabul etmeyişinin geçerli bir sebebi göstermeli. Eksper sadece bir hakem öğrencisi kabul edebilmekte.
3. CBA hakemi Best in Show’da sadece lisansı olan kategoride kedi değerlendirmesi yapabilmekte.
4. Hakem kendine ait veya evinde yaşayan kedileri sadece yarışma dışı gösterebilmekte.
5. CBA üyeliğinde herhangi bir değişiklik meydana geldiği zaman CBA hakemleri ve hakem öğrencileri Genişletilmiş Kurulu 4 hafta içeresinde bilgilendirmeli.
Lisans Çıkartma Prosedürü
CBA hakemleri
1. Lisansın geçerlilik süresi 3 yıldır. İlk lisans ücretsizdir, çünkü onun ücreti sınav ücretine dahil. Günümüzde lisans yenileme ücreti 30 Euro. Geçerlilik süresi geçmiş lisansın yenileme ücreti 50 Euro.
Lisans sahibi lisansın geçerlilik süresini takip etmeli. Lisans yenileme başvurusuna ücret yatırıldığına dair belge, yeni vesikalık fotoğraf ve süresi geçmiş lisans eklenmeli.
CBA hakemi lisans yenileme başvurusunu üye olduğu kulübün mührüyle tasdik etmeli ve ilk başvuruda olduğu gibi gerekli olan tüm belgeler eklemeli.
2. Lisanslı hakem CBA sitesinde yayınlanan hakem listesine eklenmektedir. Listede lisans sahibine ait adres, telefon ve faks numarası, e-posta adresi, ırklar grubu ve lisans geçerlilik süresi bulunmaktadır. Lisans süresi geçmiş hakemin soyadının yanına ‘lisans süresi geçmiş’ ibaresi eklenmekte ve listedeki bilgiler en fazla 2 ay boyunca listede kalmaktadır. Eğer bu süre sonuna kadar lisans yenileme başvurusu yapılmadıysa listedeki bilgiler silinmektedir.
3. Yarışmada CBA eksperine otel, yemek ve ulaşım maliyetlerinin geri ödemesi yapılmakta ve genelde kulüpten bir hediye edilmekte.
Hakem olarak çalışmalar yarışmanın her günü için 75 Euro olarak ücretlendirilmektedir. Eğer eksperin değerlendirme yaptığı kedi sayısı 45’i aşıyorsa eksper her kedi için 2 Euro ek ücret isteyebilir.
Kulüpler kuralların çiğnenmesi hakkında CBA bilgilendirmeli ve kural ihlali yapan hakemin lisansı dondurulmalıdır. Organizatör kulüpler hakemin yaptığı harcamaların geri ödemesini ilk günün Best in Show öncesinde ya da en geç ikinci günün Best in Show öncesinde yapmak zorunda.
CBA Hakem Sınavının Kuralları
CBA hakem sınavının kuralları aşağıdaki gibi:
· Sınavın CBA kurallarına uygun olarak yapılması sadece CBA genişletilmiş Kurulun yazılı başvuru kabul kağıdının bulunduğu zaman mümkün. Başvurunun kabulü sınava giriş izni demek ve tüm sınav hakemlerinin isimleri içererek kurallara uygun bir şekilde yapılmaktadır.
· CBA sınavını vermiş hakemler sadece CBA kurallarına uygun bir şekilde adayları sınayabilmekte. İstisnalar sadece CBA ofisinin izni ile yapılabilmektedir.
· CBA sınavını vermiş hakemler sadece sınav günü itibariyle CBA kulübüne veya CBA ile anlaşmalı bir kulübe üye olan adayları sınayabilmektedir.
· CBA hakemleri (CBA sınavını vermiş hakemler ve/veya lisanslı hakemler) CBA yarışmalarında sadece CBA standartlarına uygun değerlendirme yapmaktadır.
· Lisanslı hakemler CBA standartlarına sadık kalmak zorundadırlar.
· Lisanslı CBA hakemleri CBA kulüplerinde sadece CBA hakem öğrencilerine ve sadece CBA kurallarına uygun olarak ekspertiz verebilmektedir. Adayın CBA üyeliği CBA ofisi tarafından doğrulanmış olmalı.
· Başarılı geçmiş sınav sertifikası tüm gerekli olan ek belgeler ile sınavın geçerliliği tasdik etmek için CBA Genişletilmiş Kuruluna gönderilmektedir. Buna dayanarak aday CBA üyesi olduğu halde ve sınavın CBA kurallarına uygun olarak geçtiği halde sertifikasyon yapılmakta ve lisans verilmektedir.
· Diğer bağımsız eksperlerine kıyasla bizim eksperlerin itibarını iyileştirmek amacıyla oluşturulmuş bu kuralların çiğnenmesi CBA Tüzüğüne dayanarak disiplin cezası ile cezalandırılmaktadır. Sınav yapılmadan önce tüm gerekli belgelerin olduğunu kontrol edin, aksi takdirde sınavı reddetmek gerekir.
· CBA lisans çıkartma prosedürünün kuralları yayınlanmıştır ve kuralları bildiğiniz öngörülmektedir.
Hakemlerin Ek Kalifikasyonları
1. Eğer hakem başka bir kategoride kalifikasyonu almak isterse yeni sınava girmeden önce uluslararası yarışmalara yeniden hakem öğrencisi olarak katılmalı. Uzun tüylü/yarı uzun tüylü grubu sınavı ile kısa tüylü/siyam, oryantal kısa tüylü grubu sınavı arasında en az 24 ay geçmeli.
2. Eğer hakem bu yarışmada ek kategoride sınav veriyorsa hakem olarak çalışamaz ve başka görevler üstlenemez. Bu kural 2 tane bir günlük yarışma için de geçerlidir.
3. Ek kategoride eğitim süresi (yani yeni kategori sınavına kadarki süre) yine en fazla 4 yıldır.
4. Ek kategori sınavında 15 genel soru sorulmaz. Bu durumda teorik sınav bu kategoriye ait 25 sorudan oluşmakta. Sınav süresi 75 dakika.
5. Ek kategori için gerekli öğrenci sertifikalarının sayısı aşağıdaki gibidir:
Uzun tüylü kategorisi |
Minimum 15 sertifika sadece bu kategoride |
Yarı uzun tüylü kategorisi |
Minimum 20 sertifika sadece bu kategoride |
Kısa tüylü kategorisi (tüysuz dahil) |
Minimum 20 sertifika sadece bu kategoride |
Siyam/Oryantal kategorisi |
Minimum 10 sertifika sadece bu kategoride |
Böylelikle hakemin önceki kalifikasyondan bağımsız olarak yukarıda listelenmiş sertifikalar alınmalı.
6. Uzun tüylü kategorisi olan hakemler için özel kural
Uzun tüylü kategorisi olan hakemler yarışmalarda organizatör kulüp tarafından istenildiği takdirde egzotik kısa tüylü kedilerin ekspertizi ek kategori kalifikasyonu olmadan yapabilmektedir.